İdeal Tavuk Kümesi Nasıl Olmalı?
Kümesler, tavuklar için sadece geceleri güvenli bir yerde uyumak ve gündüzleri yumurtlamak amaçlı barınaklar olarak görünse de aslında besi ve yumurta verimine çok büyük etkendir. Buna paralel olarak kümesler, kümes kanatlıları için hayati önem taşır diyebiliriz.
- Kümes büyüklüğü, Sürekli kapalı kalacak hayvanlar için m2 ye 2 tavuk düşecek büyüklükte olmalı. Eğer Tavuklarımızı düzenli bir şekilde salıyorsak m2 ye 4 tavuk düşücek şekilde de yapılabilir. Bu oran iyi düşünülmeli ve kümes ona göre inşa edilmelidir. Bu oranın hesaplanmasında kışın hayvanların üşümemesi, yeterli oksijen alabilmesi etkilidir.
- Hobi amaçlı küçük çaplı kümeslerde Her 10 tavuğa 1 horoz hesaplaması bölmeli kümesler tavsiye ederiz. Örneğin 20 tavukluk bir kümes için kümesi 2 bölüm yapmak ve tavukları 10+1 şekline ikiye ayırmak horozların kavgasını önleyecektir. Bu bir zorunluluk değildir. Özellikle cins tavuk beslemelerinde ayrı olmaları zorunludur.
- Kümeslerimizde ahşap kullanımından olabildiğince uzak durulmalı yada ahşap kullanılacak ise yüzeyleri, birleşim noktaları, varsa çatlak ve yarıkları boya yada benzeri hayvan sağlığına zarar vermeyecek maddelerle izole edilmeli.
- Kümesin temizliğinin düzgünce yapılabilmesi için tabanı sağlam beton ve düz olmalıdır. Üzeri çeltik, talaş veya saman ile kaplanmalı, haftada veya en en geç 15 günde bir bu kaplama malzemesi, yenisiyle değiştirilmelidir. Duvarlar çatlakları olmayacak şekilde tuğla, gaz beton vb. malzeme ile örülmeli, üzerine yıkandığında dökülmeyecek, düzgün beton sıva yapılmalı ve her üç dört ayda bir defa kireç ile badana yapılması gerekmektedir. Kümes duvarlarında çatlak yarık vb. tahribat kesinlikle olmamalıdır. Buralar haşerelerin barınması için ideal koşullar olup hayvan sağlığını olumsuz etkileyecektir.
- Kümesin içi hayvanların temiz havayı hemen tüketmeyeceği şekilde ferah olmalıdır. Yüksekliği tünek sonrası 2 tavuk boyu kadar olmalıdır. Ortalama 1,5-2 metre arası ideal orandır.
- Kümesin tabanı mutlaka kolay temizlenebilir olmalıdır. Ayrıca tabana serilen yataklık malzeme nemi absorde edebilecek ve tozmayan bir madde olmalıdır.
- Çatıları iyi izole edilmeli ve sızıntı olmamalıdır.
- Yumurta tavuğu kümeslerinde mutlaka Tünekler olmalı, hayvanların ayağı ne çok açık, nede çok kapalı olmayacak şekilde bu tünekler ayarlanmalıdır. Tercihen 3cm-5cm cap aralığında olması idealdir. Etlik tavuklar için tünek yapılmamalıdır.
- Kışın soğuk iklimler için özellikle ısı izolasyonu yapılmalı ve mümkünse ısı sabit tutulmalıdır. Kümes içi ısısı yumurta verimini direkt etkileyeceği için, ısı düzeyi mümkün mertebe 16-20 derece aralığında olmalıdır.
- Yazın ise yüksek sıcaklıklarda sıcak hava hayvanları olumsuz etkileyeceği için, kümes büyüklüğüne göre bir yada daha fazla cam ve mümkünse havayı dışarıya atacak bir fan kullanılmalıdır.
- Pencereler yüksekte olmalı ve açıldığında hava cereyanı yapmamalı. Hava cereyanı tavuklarda ciddi hastalıklara sebep olmaktadır.
- Her 4 tavuğa 1 Folluk olacak şekilde Folluklar yapılmalı ve bu Folluklar kümesin kuytu direk ışık almayan köşelerine konulmalı. Folluklar ne çok büyük nede çok küçük olmalı. Hayvanlar girdiğinde rahat edebilmeli.
- Suluk ve yemlikler yeterli olmalı. Suluklar kümesi ıslatacak şekilde olmamalı. Islak kümeste ısı ve nem zararlı bakterilerin üremesine ve hayvanların hasta olmasına sebep olmaktadır.
- Kümeslerin temizliğine çok dikkat edilmeli ve en az ayda 1 defa dezenfekte edilmeli.
- Gurk tavuklarınız için tüneksiz ve mümkünse ayrı bir kümes olmalı. Bu kümes ne çok geniş nede çok dar olmalı. Tavuklarımız burada hem kuluçkaya yatacağı zamanı, hem civcivleri 1,5 ay süreyle büyüteceği zamanı geçirecektir.
- Farklı tür ve ırklar mümkün mertebe ayrı kümeslerde beslenmeli.
- Kümes hayvanlarının salındığında gezinti alanı için zemin toprak ve yeşillikli olması gereklidir. En az tavuk başına 1,5-2 m2 alan bırakılmalı. Tercihen Yonca, ryegrass vb. yeşillik ile otlandırılmalı.
