Kanatlı hayvanlarımızda damızlık ve anaç kelimesini cinsel olgunluğa ve yeterliliğe sahip, sağlıklı ve cinsinin özelliklerini taşıyan hayvanlar için söyleyebiliriz.
Damızlık seçiminde ihtiyaca göre seçimler yapılır. Etlik cinslerde et kapasitesi, yumurtalık cinslerde yumurta verimi yüksek olmalı, görsel tavuklar da ki genelde süs tavukları için görselliğinin ve formolojik özelliklerinin bilinen ve üretimini hedeflediğimiz cinsin tüm özelliklerine sahip olması gerekmektedir.
Anaç/Damızlık tavuk ve horoz seçiminde en önemli unsurlar şunlardır:
- Hem tavuk hem horoz için en iyi verim dönemi 8 ila 18 aylık dönemdedir. Anaç/Damızlıklarımızın en verimli çağları bu zaman aralığındadır.
- Seçeceğimiz anaçlar cüsse itibarıyla birbirlerine eşit olanlardan seçilmelidir. Küçük boyuttaki bir tavukla, büyük boyuttaki bir horozun yada tam tersi olabilir, doğal çiftleşmelerinde horozun spermlerinin ulaşması ihtimalini azaltmaktadır. Eğer profesyonel olarak farklı türler elde edilmek isteniyorsa bunun için horozdan spermler alınarak tavuğa suni dölleme yapılır.
- Seçeceğiniz anaçlarda çok yakın kan bağı bulunmamalıdır. Aynı kan bağından gelen çiftleşmeler ırkın ve safkan diye tabir ettiğimiz asıl anaçların özelliklerinin bozulmasına, sağlıksız, sakat civciv çıkımına sebep olabilmektedir. Ayrıca melezleme ve çaprazlama için buraya tıklayarak detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
- Seçeceğimiz anaçların eşleri farklı coğrafyalardan olmamalı. Farklı ise bir süre coğrafi şartlara uyum sağlaması için zaman tanınmalı. Yoksaki çıkacak civcivlerin de bağışıklık sistemleri sorunlu olacaktır.
- Çiftleştirilecek tavuklarda arka kısımdaki tüyler sperm geçişini engelleyecek derecede çok yoğun olmamalı, yoğun ise kesilerek kısaltılmalıdır.
- Yumurtaların döllü olabilmesi için horozdan çıkan spermin tavuğun yumurta kanalına varması 7 günlük bir süreçtir. Bu süreç anaçları yaşları ile de uzayabilmektedir. Yumurtaların döllü olabilmesi için çiftleşmenin en az 12 gün önceden başlaması gerekmektedir. Anaçların birbirini eşler durumda olabilesi için anlaşabilmeleri gerekir. Bu nedenle çiftleşmesi bazen daha da uzun sürebilmektedir. Doğru çiftleşme ve verim için hedeflenen cins tavuk ve horozun 20 gün öncesinden damızlığa ayrılması en doğrusu olacaktır.
- Anaç/Damızlıkların beslenmeleri yumurta kalitesi ile birebir etkilidir. Yanlızca tek tür yem ile beslenen çiftlerde kalite düşmektedir. Beslenme besin değeri açısından dengeli besinler içeren ve tavukların doğadaki alışkanlıklarına uygun yiyeceklerden oluşmalıdır. Bünyeleri ihtiyacı olan hiçbir vitaminden, protein ve minerallerden yoksun kalmış olmalı, aksi takdirde yetersiz beslenen tavuğun yumurtalarından çıkacak civcivlerin bağışıklıkları düşük ve dirençsiz olacaktır.
Belirli bir türün ırkın safkan devamı için damızlık seçimi
Hedeflenen ırkın standartlarını çok iyi bilmek gereklidir. Genetik açıdan bütün özellikleri eksiksiz gibi görünse bile, bazı anormallikler ne kadar önemsiz olursa olsun ileride sorunlara sebebiyet verebilmektedir. Örneğin ayak rengindeki farklılık, ibik şeklindeki farklılık, renklerindeki, tüy desenlerindeki farklılıklar ile fiziki yapıda, boyda ve ağırlıkta olması gereken standartlara uymayan en önemsiz farklılıklar bile ileride sorunlar oluşturacaktır. Safkan ırkların devamı için buraya tıklayarak detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
